در این یادداشت کارکرد «رکن چهارم»، و یا عملکرد ویکی لیکس (بعنوان یک رسانه) مورد سوال من نخواهد بود. «رکن چهارم» (رسانه) باید بتواند بدون ترس از صاحبان زر و زور، نقش آگاهی رسانی خود را ایفا کند. این یک اصل است. هر عمل و موضعی، از سوی نهادهای سیاسی و یا دولتها، که بخواهد نقش رکن چهارم را به زیر سوال ببرد، بی شک محکوم است. شایان توجه، دیروز اعلام شد که ویکی لیکس برای ارائه مطالب خود از سرورهای شرکت آمازون استفاده می کرده است، و دست اندرکاران امنیتی/دولتی از این موضوع باخبر بوده اند. اما تنها پس از چند روز که از پخش اطلاعات می گذرد، و بسیاری از رسانه ها (مثلا گاردین) توانسته اند یک کپی از مطالب را در سرورهای خود بایگانی کنند، آمازون بالاخره دیروز اعلام می کند که از دادن سرویس سرور دهی به ویکی لیکس خودداری خواهد کرد. بر سر مسئول ویکی لیکس چه آمده، چه اتهامات (بجا و بیجایی) به او زده می شود، و بر سر او چه خواهد آمد مبحثی جداگانه است که خارج از حوصله این یادداشت خواهد بود. به مبحث این یادداشت بازگردیم.

به چند گزیده از ویکی لیکس، که در سایت های مختلف منتشر شده، توجه کنیم:

·       «شاهزاده حسن از اردن در گفتگو با تلویزیون سی.ان.ان در مورد پیامدهای انتشار اسناد ویکی‌لیکس گفت: این سناریویی برای حمله به رژیم ایران است. ما در معرض یک رویارویی هستیم که صدمات غیرقابل محاسبه‌یی را موجب خواهد شد. من فکر می‌کنم در مدت ۲۰روز پس از ۵دسامبر خواهیم فهمید که آیا اوضاع به سمت جنگ یا مسالمت پیش خواهد رفت. هم‌چنان که برادر زاده‌ام، ملک عبدالله پیش‌بینی کرده است ما تا پایان سال میلادی خواهم فهیمد که آیا جنگ اجتناب پذیر است یا خیر.» (9 آذر 1389)

·       « رابرت گیبس سخنگوی کاخ سفید: بدیهی است که تمامی کشورهای جهان از جمله کشورهای آمریکای شمالی، اروپایی و کشورهای خاورمیانه تهدیدی را که یک ایران اتمی دارد، درک می‌کنند.
ویکی‌لیکس ـ اسناد سفارت آمریکا در امارات متحده عربی: شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان به یک هیأت کنگره آمریکا هشدار داد که مقوله اتمی رژیم ایران تنها یک جنبه از مشکل این رژیم است، دخالتهای رژیم ایران در منطقه یک نگرانی جدی می‌باشد.
ویکی‌لیکس ـ ریچارد اولسون سفیر آمریکا در امارات متحده عربی: آمریکا برای جلب حمایت از تحریمهای جدید علیه رژیم ایران دست به بسیج زده و از امارات نیز خواسته است تا به این تحریمها بپیوندند.»

·       « در یکی دیگر از اسناد ویکی‌لیکس که توسط گاردین در ۲۸ نوامبر منتشر شده در مورد انزجار کشورهای منطقه از دخالتهای رژیم آخوندی چنین آمده است:
از سفیر به وزیرخارجه - تاریخ سند: ۹فوریه ۲۰۰۹
موضوع: ملاقات با ابوالغیظ وزیرخارجه مصر
طبقه‌بندی شده توسط مارگارت اسکوبی سفیر
خلاصه
ابوالغیظ خواهان مطالعه اهداف آمریکا نسبت به ایران است. پرزیدنت مبارک به سناتور میشل طی دیدار اخیرش در اینجا گفت او با گفتگوی ما با مقامات رژیم ایران مخالفتی ندارد، البته تازمانی که شما حتی یک کلمه‌ از حرفهای آنها را باور نکنید. …
مبارک نفرت خاصی نسبت به رژیم ایران از خود نشان می‌دهد و مکرراً آنها را دروغگو می‌نآمد و آنها را به‌خاطر این‌که درصدد بی‌ثبات کردن مصر و این منطقه هستند تقبیح می‌نماید.
او سوریها و قطریها را چاپلوسان حکام تهران می‌خواند که دروغ می‌گویند.
شکی نیست که مصر، رژیم ایران را یک تهدید می‌داند، هم به‌خاطر توسعه ظرفیت اتمی و هم این‌که درصدد است انقلاب خود را صادر کند. … ابوالغیظ مشتاق است توصیف شما را در مورد اهداف آمریکا در قبال رژیم ایران بشنود. »

·       « به گزارش نیویورک تایمز ۲۸ نوامبر، پادشاه بحرین خاتمه دادن به برنامه اتمی رژیم ایران را از هر طریقی، قویاً ضروری دانست و گفت این برنامه باید متوقف گردد.
براساس افشاگریهای جدید ویکی‌لیکس که بخشی از آن در نیویورک تایمز انتشار یافت، ملک حمد رژیم ایران را منبع بسیاری از مشکلات، هم در عراق و هم در افغانستان دانست و در مورد برنامه اتمی این رژیم گفت: خطر ادامه پیدا کردن آن بیشتر از خطر متوقف کردن آن است. نیویورک تایمز افزود: پادشاه بحرین تایید کرد با درخواست ناتو جهت استفاده از پایگاه هوایی عیسی برای ماموریتهای آواکس توافق کرده است.
به گزارش نیویورک تایمز براساس سند دیگری از سفارت آمریکا در امارات در تاریخ ۲۹ آوریل ۲۰۰۶، ولیعهد ابوظبی در ملاقات با ژنرال ابی زید فرمانده وقت نیروهای ارتش آمریکا (سنتکام)، قویاً مایل به اقدامی هرچه سریعتر علیه رژیم ایران بود.
بنابراین گزارش محمد بن زاید گفت احمدی‌نژاد قصد دارد ما را به جنگ بکشاند و فقط موضوع زمان مطرح است.
این مقام اماراتی هم‌چنین گفت او هیچ اعتمادی به مالکی ندارد، و روی نگرانی خود در مورد دخالت رژیم ایران در امور داخلی عراق تاکید کرد. »

·       « خبرگزاری آسوشیتدپرس با استناد به اسناد افشا‌ شده توسط ویکی‌لیکس نوشت: براساس تلگرامهای وزارت‌خارجه آمریکا، ملک عبدالله مکرراً آمریکا را ترغیب به حمله به ‌ایران کرده است تا برنامه هسته‌یی تهران را نابودکند و توسعه تسلیحات هسته‌یی آن را متوقف سازد.»

·       « جان بولتون سفیر سابق آمریکا درسازمان ملل ‌متحد تأکید کرد: تنها حمله نظامی می‌تواند از دست‌یابی رژیم ایران به سلاح اتمی جلوگیری کند. وی تأکید کرد تحریمها اگر‌چه مؤثر هستند اما نمی‌توانند جلو جاه‌طلبی هسته‌یی رژیم ایران را بگیرند. »

·       « اسناد تازه آشکار ساخت که تمایل رهبران کشورهای عربی برای استفاده از نیروی نظامی علیه ایران، به هیچ وجه کمتر از تمایل خفته اسرائیل در این زمینه نیست.
از این لحاظ چنانچه اسرائیل مدعی شود که ادامه سیاست‌های «کج‌دار و مریز دولت اوباما در قبال تهران» با شرایط حفظ امنیت ملی آن کشور سازگار نیست، و در نتیجه حمله نظامی به ایران در دستور کار مستقیم دولت قرار گیرد، عربستان سعودی نه تنها مسیر هواپیماها و موشک‌های اسرائیلی را مسدود نخواهند کرد که شاید با در اختیار قرار دادن پایگاه‌های هوایی شمال کشور، به انجام اقدامات نظامی اسرائیل مستقیماً بپیوندد.
بدون تردید طی کردن مسیر دو هزار و ۲۲۵ کیلومتری خاک اسرائیل تا مناطق مرکزی ایران بدون استفاده از کریدور هوایی عربستان سعودی امکان‌پذیر نیست و همراهی سعودی‌ها با اسرائیل در تدارک یک حمله نظامی علیه ایران تنها از راه تغییر برنامه سیستم پدافند هوایی سعودی‌ها و قبول هواپیماهای اسرائیلی به عنوان «خودی» میسر خواهد بود. »

·       «روزنامه لوموند در سرمقاله خود درباره اسناد افشاشده ویکی‌لیکس نوشت: نگرانی از اتمی‌شدن رژیم ایران، تاکنون، این‌جا و آن‌جا در جهان عرب فرصت بروز می‌یافت، ولی هرگز تصور نمی‌شد که این نگرانی مانند یک کابوس در سرسراهای کاخهای کشورهای عربی زبانزد باشد، تا جایی ‌که در پشت پرده همه فشارها بر واشنگتن بر محور حمله نظامی قرار گیرد.
لوموند نوشت: مجموع اطلاعات منتشرشده توسط ویکی‌لیکس، بیانگر یک شکاف استراتژیک در خاورمیانه است، که در یک سوی این شکاف رژیم ایران در حال سلطه‌جویی قرار دارد و در سوی دیگر، ائتلاف نامتجانس کشورهای عرب و اسراییل که خواستار مقابله با رژیم ایران است. »

آنچه از این گزارشها مشخص می شود چند نکته است:

·       رژیم ایران منفور همسایگان عرب و مسلمان خود است؛

·       همسایگان عرب و مسلمان ایران می خواهند که رژیم ایران سرنگونی شود؛

·       همسایگان عرب و مسلمان ایران می خواهند که به ایران حمله نظامی شود؛

·       اسناد تازه ویکی‌لیکس؛ زوایای پنهان در آرایش جنگی اعراب علیه ایران را افشا می کند؛

·       آمریکا با وجود اینهمه فشار از سوی همسایگان عرب و مسلمان ایران، هنوز بر گزینه دیپلماسی پافشاری می کند؛

·       آمریکا و رژیم ایران قرار است هفته دیگر مذاکرات «هسته ای» را آغاز کنند؛

·       در صورت شکست این مذاکرات، آمریکا چاره ای بجز تن دادن به خواست همسایگان عرب و مسلمان ایران نخواهد داشت، اما

·       ایران  موشک های پرقدرتی را از کره  شمالی خریداری کرده  است  ...

با تمرکز روی نکات فوق، و در صورت حمله نظامی به ایران، و این واقعیت که رژیم اسلامی بحرانزا و بحران زی، بیکار نخواهد نشست، به نظر شما هدف اکثر موشک های رژیم اسلامی کجا خواهد بود؟ اسرائیل، و یا همسایگان «عرب و مسلمان»، که خواهان حمله هستند؟ با برجسته کردن این «اطلاعات»، میدیای غرب در حال دامن زدن به چه گونه جنگی است؟ جنگ بین اسرائیل/غرب و رژیم اسلامی، و یا مسلمان علیه مسلمان؟ منابع و ثروت چه کسی باید به خطر بیفتد؟ اسرائیل و یا همسایگان عرب و مسلمان؟ حال که می دانیم کشورهای «عرب و مسلمان» مصّر بر حمله نظامی و ویرانی ایران هستند، کدام کشور از زیر ضرب و حمله تلافی جویانه خارج می شود – اسرائیل یا کشورهای عرب و مسلمان؟ تأثیرات روانشناختی و درازمدت آن بر اذهان بخش عظیمی از مردم ایران (که اعراب را سوسمارخور می دانند) چه می تواند باشد؟ آیا به فرهنگ عرب ستیزی دامن زده نخواهد شد؟ اگر چنین حمله ای که «عرب» خواهان است رخ دهد، آیا عرق ملی جریحه دار نخواهد شد؟ آیا مردم، تنها بخاطر دفاع از «ایرانیت»، به حمایت از رژیمی منفور برنخواهند خاست؟

وقتی بریتانیا خواست از هند خارج شود و استقلال هند را بپذیرد، و یا به زبانی دیگر، در زمانی که «استعمار» می خواست به «استعمار نو» تغییر ماهیت دهد، مقوله کشمیر و پاکستان پیش کشیده شد. جنگی که می بایست بین ستم دیدگان و استعمارگر به نتیجه برسد، تبدیل به جنگی بین دو ستم دیده شد. تاریخ گواهی می دهد که جهانخواران پیش از ترک زمینهای اشغالی، همیشه زمینه جنگهای حیدری-نعمتی را  مهیا کرده اند.

من بارها نوشته ام که مخالف حمله نظامی به ایران هستم، چرا که معتقدم می توان رژیم اسلامی را با هزینه پایین تر ساقط کرد – تکیه بر توان مردم ایران. در این نکته هم شک ندارم که همسایگان «عرب و مسلمان» ایران نمی خواهند سر به تن رژیم اسلامی باشد. اما با ایجاد گرد و خاک مجازی از سوی میدیای غرب که تکیه بر اطلاعات سوخته و قدیمی «ویکی لیکس» دارد، نه تنها مشکل سرنگونی و حذف رژیم اسلامی حل نمی شود، بلکه به مشکل دراز مدتی تبدیل می شود که باعث مرگ و ویرانی در خاورمیانه شده و در ازای این بهای سنگین و ویرانگر، سرنگونی رژیم اسلامی و تضعیف بنیادگرایی هم تضمین نخواهد شد. بنیادگرایی تقویت خواهد شد.

از سوی دیگر به این نکته توجه کنیم که جنگ «باعث شد عراق ”به‌عنوان هدیه‌یی در سینی طلایی به ایران هدیه شود“. » شواهد امر حاکی از آن است که افغانستان هم قرار است در سینی نقره ای هدیه بشود.

تنش برآمده از سر و صدایی که روی اطلاعات ویکی لیکس ایجاد شده، می تواند بعنوان اهرمی در دست زورمداران برای شانتاژ ستم دیدگان بکار گرفته شود. در بهترین شق آن اخبار سوخته و قدیمی علنی شده و افکار عمومی از مشکل های اساسی منحرف می شود. در شق «گمانه زنی آکادمیک» هشداری است به کشورهای عرب و مسلمان که اسناد دیگری هم در صندوق هست که در صورت لزوم «درز» پیدا خواهد کرد؛ و این سری جدید اسناد می تواند موجودیت سران دولتهای «عرب و مسلمان» حاکم بر کشورشان را به خطر انداخته، و با تأثیر گذاری بر افکار عمومی می تواند چاشنی شورش برای تغییر بنیادین در آن کشورها بشود. می تواند یک اولتیماتوم هوشمندانه ای به سران (دست نشانده و وابسته) کشورهای عرب و مسلمانی باشد که هنوز اسرائیل را علنا به رسمیت نشناخته اند. لوموند هدف از انتشار این اطلاعات را ایجاد «ائتلاف نامتجانس بین اعراب و اسرائیل» در راستای پیشگیری از عمیق شدن «شکاف استراتژیک» در خاورمیانه ارزیابی می کند.

بارتاب این «اسناد» هرچه باشد، نه موقعیت و موجودیت آمریکا و غرب و بخصوص اسرائیل را تهدید می کند، و نه رژیم اسلامی را تحت فشار ملموس قرار خواهد داد (ظاهرا تأکیدی است بر اینکه رژیم اسلامی قوی است، مسلح به موشک هایی است که تا وین بُرد دارند، در مراحل پایانی ساخت بمب اتمی است، و... خلاصه اینکه رژیم اسلامی یلی است که به این سادگی ها نمی توان با آن درگیرشد. ولی اگر حمله ای رخ دهد، بخاطر اصرار کشورهای عرب و مسلمان بوده است). نوک تهدید این اطلاعات (شایعات، اسناد) در وهله اول کشورهای عرب و مسلمان، بعد رژیم اسلامی، و آخر از همه مراودات دیپلماتیک مابین کشورهای غربی است، که بقول خانم کلینتون، «دیپلماتهای همتای او بدتر از این حرفها پشت سر خود او می زنند، و همه با این رسوم عادت دارند».

قربانی اصلی، مردم ستمدیده کشورهای «عرب و مسلمان»، و برنده اصلی رژیم اسلامی است.

علی ناظر

11 آذر 1389