نهاد حقوق بشری «رواداری» در تازهترین گزارش خود از وضعیت آزادی بیان در افغانستان، دریافته که طالبان با رویکرد ایدئولوژیک، «بهگونه سیستماتیک و هدفمند» محدودیتهایی را بر حق آزادی بیان و حق دسترسی به اطلاعات وضع کردهاند و نیز برای سرکوب آزادی بیان و انتقادها، از روش «انتقامجویی» دربرابر منتقدان استفاده میکنند.
منتشر شده در: 01/05/2024 – 17:09
۲ دقیقه
توسط:زکریا حسنی
به بنیاد یافتههای «رواداری»، از زمان برگشت طالبان به قدرت در ماه اگست ٢٠٢١ تاکنون، فعالیت صدها رسانه در افغانستان متوقف شده، هزاران خبرنگار شامل خبرنگاران زن، شغل خود را از دست داده و یا به کشورهای دیگر آواره شدهاند.
در کنار این، یافتههای گزارش این نهاد حقوق بشری که چهارشنبه ١٢ ثور/١ مه نشر شده، نشان میدهد که «لغو و تعلیق قوانین قبلی، اعمال فشار بر نهادهای حامی آزادی بیان و وضع محدودیتهای غیرموجه بر دسترسی به اطلاعات» از مهمترین حملات طالبان بر آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات در افغانستان هستند که از زمان برگشت به قدرت تاکنون، آن را عملی کردهاند.
این گزارش «رواداری» وضعیت آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات در افغانستان زیر اداره طالبان را از ١٥ اگست (روز سقوط کابل) تا ماه مارچ ٢٠٢٤ را بررسی کرده که برای تهیه آن، با ٢٦٤١ تن، شامل ٦١ زن در ٢٨ ولایت افغانستان، گفتگو شده است.
«رواداری» در مورد وضع موجود آزادی رسانهها دریافته که «طالبان قوانینی را که متضمن حق دسترسی به اطلاعات و حق آزادی بیان بودند، لغو و تعلیق کردهاند و اکنون هیچ مکانیسم حقوقی مؤثر که از رسانهها و خبرنگاران در برابر فشار نابجای گروه حاکم حمایت کند، وجود ندارد.»
این گزارش همچنان دریافته که در خیلی از موارد، طالبان در مواردی خاص، به رسانهها هدایت میدهند و هیچ رسانهای حق سرکشی از آن را ندارد.
در این گزارش در این مورد چنین آمده است:
ادارات استخبارات و اطلاعات و فرهنگ طالبان به خبرنگاران و رسانههای محلی هشدار دادهاند که از پوشش خبری قتلهای هدفمند کارمندان حکومت پیشین جدًا خودداری کنند. به همین دلیل در حال حاضر رسانهها در داخل افغانستان نمیتوانند این گونه قضایا را پوشش خبری بدهند.
در کنار این، یافتههای «رواداری» نشان میدهد که پوشش خبری رویدادهای نقض حقوق بشر، شکایت شهروندان از امارت اسلامی، جرایم ارتکابیافته توسط طالبان، پوشش خبری اعتراضات مدنی، فعالیتهای جبهه مقاومت ملی و جبهه آزادی و حتی پوشش جشن نوروز، ازجمله مواردیاند که از سوی طالبان ممنوع اعلام شدهاند.